wat is nieuwe collectiviteit?

Voor toekomstige generaties is het van cruciaal belang om een nieuwe balans te zoeken tussen individuele vrijheid en collectieve samenwerking, wat resulteert in de opkomst van Nieuwe Collectiviteit. Onze zoektocht naar meer gemeenschapszin en het vormgeven van antwoorden die verschil maken, noemen we bij APG Nieuwe Collectiviteit. 

Nieuwe Collectiviteit, waarin er ruimte is voor zowel individuele als collectieve waarden, is een zoektocht naar een nieuwe visie. We gaan kijken hoe wij denken in de toekomst een balans te kunnen vinden tussen individuele vrijheid en collectieve samenwerking. We doen dat aan de hand van thema’s die volgens ons, in de komende jaren, samen Nieuwe Collectiviteit vormen: (1) Participatie, samenwerking en vertrouwen, (2) Gemeenschapsgevoel en solidariteit, (3) Inclusiviteit, (4) Financiële gezondheid, (5) Technologie en wetgeving.  

En omdat we als APG verschil willen maken, zodat wij, onze ouders én onze kinderen een goed inkomen hebben voor nu, straks en later beschrijven we ook het thema (6) Duurzaamheid. Een onderwerp dat alle thema’s raakt, verbindt en van groot belang is voor een leefbare samenleving in het Nederland van straks (en daarbuiten) en Nieuwe Collectiviteit, en vice versa.  

Participatie en samenwerken en vertrouwen

Nieuwe collectiviteit kan niet bestaan zonder onderling vertrouwen in de maatschappij, de wil om samen te werken of actieve participatie in de samenleving. Dit is een uitdagende opgave binnen het huidige maatschappelijke en politieke klimaat en vergt actieve aandacht. Dit brengt lastige dilemma’s met zich mee, zoals de verantwoordelijkheid voor de vertrouwenscrisis en hoe we deze willen aanpakken in de toekomst. Dit op zichzelf roept weer verdere vragen op: hoe herstellen we het vertrouwen in Nederland? Hoe zorgen we dat écht iedereen, als dit al mogelijk is, zich betrokken voelt bij de politiek? Nederland heeft, zoals gebleken uit de inleiding, ervaring met het oplossen van crises, waarbij het belang van het collectief voorop staat. Een nieuwe visie die past bij de huidige samenleving is daarom nodig: het Nieuwe Collectief.  

Gemeenschapszin en solidariteit

Gemeenschapszin en solidariteit vormen een belangrijk aspect van de 'Nieuwe Collectiviteit'. Gemeenschapszin, het gevoel van verbondenheid met anderen, en solidariteit, het bewustzijn van saamhorigheid, zijn essentieel in diverse gemeenschappen zoals wijken, sportclubs en religieuze groepen. Echter, deze waarden worden bedreigd door factoren zoals eenzaamheid, de generatiekloof en afnemende sociale cohesie. Zo is de individualisering van de samenleving en de snelle technologische ontwikkelingen vergroten de kloof tussen generaties en vermindert het begrip tussen mensen. Daarnaast spelen veiligheidsgevoel en vertrouwen een cruciale rol in het bevorderen van gemeenschapszin en solidariteit. Ondanks deze uitdagingen is er nog steeds een vorm van gemeenschapszin aanwezig, zoals te zien is in verschillende protestbewegingen. Het is echter belangrijk om evenwicht te vinden in het omgaan met polarisatie veroorzaakt door actiegroepen en de negatieve effecten daarvan te begrijpen. Hoe kunnen we de solidariteit binnen actiegroepen zo vergroten dat we hier collectief van kunnen profiteren? Dit inzicht is relevant voor APG, dat verantwoordelijkheid draagt voor pensioenfondsen en het welzijn van deelnemers en de samenleving als geheel.

Inclusiviteit

Inclusiviteit is een belangrijk thema is voor een collectieve samenleving en de 'Nieuwe Collectiviteit'. Momenteel wordt dit streven naar inclusiviteit echter nog niet door iedereen ervaren. Op de werkvloer blijft er sprake van ongelijkheid en discriminatie, waarbij minderheden vaak aan het kortere einde trekken, voorbeelden zijn de man-vrouw verhouding of de LGBTQIA+ gemeenschap. Bovendien zijn er andere uitdagingen, zoals armoede en de behoeften van kwetsbare groepen in de samenleving. Het vergroten van bewustwording en het nemen van politieke besluiten kunnen bijdragen aan het bevorderen van inclusiviteit in de samenleving. Het vinden van een balans tussen individualisering en collectiviteit is een voortdurende discussie in Nederland, waarbij zowel het collectieve als het individuele aspect van belang zijn. Iedereen moet kunnen en mogen meedoen bij een Nieuwe Collectiviteit. Het is juist van belang iedereen te betrekken bij onze samenleving en een gevoel van collectiviteit te waarborgen en te verhogen. Echter roept dit vragen op, als: Hoe kan de ervaring van inclusiviteit voor iedereen in de samenleving worden vergroot? Hoe kan bewustwording over inclusiviteit worden vergroot en wat is de rol van politieke besluitvorming hierin? De overheid heeft hierin een belangrijke rol, maar ook wij als APG moeten samen de verantwoordelijkheid nemen voor de inclusiviteit in Nederland op allerlei verschillende manieren. Denk bijvoorbeeld aan de waarden en normen die we onze kinderen meegeven. We willen zorgen voor een inclusieve samenleving, waarin iedereen kan en mag meedoen en van elkaar kan leren. 

Financiële fitheid en pensioen

Als pensioenuitvoerder kan APG een belangrijke rol spelen in het vergroten van de financiële fitheid van de bevolking. Door de focus te leggen op Nieuwe Collectiviteit wordt er een wereld geopend met mogelijkheden, waaronder het dichten van de kloof tussen arm en rijk, de pensioenkloof tussen genders, vermogensongelijkheid en brede welvaart. Een dergelijke aanpak zou kunnen zorgen voor een meer evenwichtige verdeling tussen overheid, bedrijven en burgers. Bij verandering horen veel onbeantwoorde vragen. Enkele zijn o.a. hoe gaan we werkgevers stimuleren om te investeren in de fitheid van de maatschappij? Hoe kan de overheid bijdragen aan collectieve regelingen? Hoe zorgen wij voor een balans tussen  maatwerk en standaardisering? Hoe gaan we bewustwording creëren en financiële fitheid toegankelijk maken?  
 
Een gezamenlijke aanpak kan hierbij helpen, waarbij de verantwoordelijkheid niet alleen bij het individu ligt, maar ook bij de gemeenschap. Door samen te werken aan deze problemen kan er een meer inclusieve samenleving ontstaan waarin iedereen in staat is om zijn of haar financiële zaken effectief te beheren en te plannen, en zo financiële welzijn te bereiken. Het antwoord lijkt duidelijk: verder onderzoek naar de collectieve benadering is essentieel.  

Technologie en wetgeving

Technologie en wetgeving spelen samen een belangrijke rol om nieuwe vormen van collectiviteit in de samenleving te bevorderen, zoals te zien is aan initiatieven zoals de Regroop-app. Deze ontwikkelingen brengen echter zowel kansen als risico's met zich mee. Zo bieden nieuwe technologische ontwikkelingen en digitalisering kansen voor nieuwe manieren van communicatie en collectieve acties. Echter blijkt dat de digitale samenleving een noodzaak geeft aan het opstellen en herformuleren van wetgeving omtrent digitalisering. Wetgeving kan bijdragen aan het bevorderen van collectiviteit door bijvoorbeeld nieuwe regels rondom stichtingen en collectieve belangenbescherming. Door de Nieuwe Collectiviteit is er dan ook een nieuwe visie nodig op wetgeving om een passende oplossing te creëren. Technologie en wetgeving kunnen elkaar versterken om een inclusieve en veilige digitale samenleving te creëren. APG wil zich inzetten voor de burgers en dit belang om een gezonde digitale samenleving te verwezenlijken. We willen meedenken, rond de tafel gaan met andere organisaties en de overheid om hierbij het collectieve belang na te streven. Echter rijst de vraag wat de relatie is tussen de overheid, organisaties en burgers. Hoe kunnen we de stem van burgers het beste meenemen in deze snel veranderende maatschappij?

Casestudie: Duurzaamheid

De stikstofcrisis in Nederland, een complex milieuprobleem, heeft geleid tot ernstige milieuproblemen als gevolg van de uitstoot van stikstofverbindingen. Het nieuwe coalitieakkoord stelt voor om de stikstofuitstoot in 2030 met 50% terug te dringen, wat een verandering betekent ten opzichte van de huidige wet. De crisis wordt gekenmerkt door moeizame overleggen met 49 verschillende partijen, waarbij de landbouwsector een centrale rol speelt vanwege de hoge stikstofuitstoot. We zien dat duurzaamheid een overkoepelend en actueel onderwerp is dat raakvlakken heeft met alle facetten van Nieuwe Collectiviteit.  Zo blijkt er een kloof te zijn tussen boeren en de overheid en is het vertrouwen in de landelijke overheid fors gedaald. Daarentegen is de gemeenschapszin en solidariteit nog steeds aanwezig, maar is polarisatie een tegendraadse factor die het politieke debat bemoeilijkt. Daarnaast is financiële fitheid een belangrijk aspect, zowel voor boeren als voor de samenleving als geheel, en eerlijke verdeling van de kosten is cruciaal. Inclusiviteit speelt een rol bij het delen van lasten en kosten, en het herstellen van waardering voor boeren is essentieel.  Meer contact en dialoog tussen boeren en burgers kunnen de kloof verkleinen en een betere overgang naar duurzaamheid bevorderen.